Ο τρελός του χωριού που μεταμορφώθηκε στον μεγαλύτερο γλύπτη της νεότερης Ελλάδας: Η ιστορία του Γιαννούλη Χαλεπά

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς πέρα από το μεγάλο έργο του σαν γλύπτης είναι γνωστός και ως ο τρελός που ξαναβρήκε τα λογικά του.

Το 1900, μια εποχή που η ψυχιατρική επιστήμη δεν ήταν ανεπτυγμένη, ο γλύπτης και απόφοιτος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου, ξαφνικά έχασε τα λογικά του.

Χωρίς κανέναν προφανή λόγο, άρχισε να καταστρέφει τα έργα του, ενώ επιχείρησε κατ' επανάληψη να αυτοκτονήσει.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα αίτια της ψυχασθένειάς του ήταν η τελειομανία του, η υπερκόπωση από την αδιάκοπη εργασία και ένας ατυχής έρωτας για μία νεαρή συμπατριώτισσά του, που την ζήτησε σε γάμο και οι γονείς της αρνήθηκαν να του την δώσουν.

Κατέληξε να περιφέρεται δίχως σκοπό και η μορφή του δεν διέφερε από έναν άνθρωπο με διανοητική υστέρηση.

Περιορίστηκε στη γενέτειρά του την Τήνο και έζησε υπό την αυστηρή επιτήρηση της μητέρας του, η οποία πίστευε ότι ο γιος της τρελάθηκε από την τέχνη.
 

Για τον λόγο αυτό, η μητέρα του δεν του επέτρεπε να ασχοληθεί ξανά με την γλυπτική, σε σημείο που, αν εκείνος έφτιαχνε κάτι στοιχειώδες με κάρβουνο ή πηλό, εκείνη το κατέστρεφε.

Ζούσε πάμφτωχος βοσκώντας πρόβατα και φέροντας το βαρύ στίγμα του τρελού του χωριού.

Κυκλοφορούσε βρώμικος και ατημέλητος, μάζευε για να καπνίσει πεταμένες γόπες από το έδαφος, ήταν ο περίγελος των κατοίκων και δεχόταν διαρκείς προσβολές για την εμφάνιση και συμπεριφορά του.

Αμέσως μόλις πέθανε η μητέρα του το 1916, ο Χαλεπάς δίχως να χάσει λεπτό έσπασε το λουκέτο που κρατούσε κλειδωμένο το εργαστήριό του και η σμίλη του πήρε φωτιά.
 

Παρόλο που για 28 ολόκληρα χρόνια είχε ξεκόψει παντελώς από την τέχνη του, έφερε στο φως αξεπέραστα δημιουργήματα δουλεύοντας έκτοτε ακατάπαυστα.

Το γνήσιο ταλέντο του αλλά και η φήμη του τρελού γλύπτη που ξαναβρήκε τα λογικά του τον καθιέρωσαν ως τον «Βαν Γκογκ», τον «Ροντέν» ή τον «Πικάσο» των νεωτεριστών καλλιτεχνών.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς ήταν και παραμένει μια κορυφαία μορφή στην νεότερη ελληνική Τέχνη.

Τα έργα του - εκ των οποίων περισώθηκαν περίπου 150 - είναι κλασικά στην σύλληψή τους.

Εκείνο πάντως που μπορεί να εκτιμήσει και ο πιο ανίδεος παρατηρητής των γλυπτών του Χαλεπά είναι η εκφραστικότητα των προσώπων και των σωμάτων - είτε πρόκειται για έναν Σάτυρο, είτε για τη Μήδεια με τα παιδιά της, είτε πρόκειται για την νεαρή Κοιμωμένη.

Η νεοελληνική γλυπτική βρήκε την κορυφαία έκφρασή της στο έργο του Γιαννούλη Χαλεπά, που εξελίχτηκε αργότερα σε έναν εντελώς προσωπικό δημιουργό μοναδικής ποιότητας.

Άραγε πόσα ακόμη αριστουργήματα θα είχε η Ελλάδα αν δεν ήταν εκείνα τα 28 χρόνια αδράνειας του μεγάλου μας γλύπτη και δημιουργού Γιαννούλη Χαλεπά;